Ազգային պարկը պահպանման նպատակով օգտագործվող պարկ է, որը պաշտպանության տակ է: Հաճախ դա բնական, կիսաբնական կամ զարգացած հողի պահուստ է, որը ինքնիշխան պետությունը հռչակում կամ տնօրինում է: Չնայած առանձին ժողովուրդներն իրենց ազգային պարկերը տարբեր կերպ են բնութագրում, կա ընդհանուր գաղափար. «Վայրի բնության» պահպանություն սերունդների համար և որպես ազգային հպարտության խորհրդանիշ:
Միջազգային կազմակերպությունը ՝ Բնության Պահպանության Միջազգային Միությունը (IUCN) և նրա Պահպանվող Տարածքների Համաշխարհային Հանձնաժողովը (WCPA) սահմանել են «Ազգային պարկը»՝ որպես իր պահպանվող տարածքների II կատեգորիա:
1969 թ.-ին IUCN- ը ազգային պարկ հռչակեց որպես համեմատաբար մեծ տարածք հետևյալ բնութագրող հատկանիշներով.
- Մեկ կամ մի քանի էկոհամակարգեր, որոնք նյութականորեն չեն փոխվել մարդկային շահագործման և գործունեության պատճառով, որտեղ բույսերի և կենդանիների տեսակները, գեոմորֆոլոգիական վայրերը և բնակավայրերը ունեն հատուկ գիտական, կրթական և հանգստի գոտի, կամ որոնք պարունակում են մեծ գեղեցկության բնական լանդշաֆտ;
- Երկրի բարձրագույն իրավասու մարմինը քայլեր է ձեռնարկել հնարավորինս արագ կանխարգելելու կամ վերացնելու ամբողջ տարածքի շահագործումը և արդյունավետորեն վերացնել այն էկոլոգիական, գեոմորֆոլոգիական կամ գեղագիտական հատկանիշները, որոնք հանգեցրել են դրա կայացմանը. և
- Այցելուներին թույլատրվում է հատուկ պայմաններում՝ ոգեշնչող, կրթական, մշակութային և վերականգնողական նպատակներով մուտք գործել:
1971 թ.-ին այդ չափանիշներն էլ ավելի ընդլայնվեցին՝ հանգեցնելով ավելի հստակ և սահմանված կետերի՝ ազգային պարկը գնահատելու համար: Դրանք ներառում են.
- Նվազագույնը 1.000 հեկտար այն գոտիներում, որտեղ բնության պահպանությունը գերակա է
- Օրինական-իրավական պաշտպանություն
- Բյուջե և աշխատակազմ՝ բավարար արդյունավետ պաշտպանություն ապահովելու համար
- Բնական ռեսուրսների շահագործման արգելք (ներառյալ ամբարտակների կառուցում), որոնք որակավորված են այնպիսի մարզաձևերով, ինչպիսիք են սպորտը, որսը, ձկնորսությունը, կառավարման անհրաժեշտությունը և այլն:
1872-ին ստեղծվեց Yellowstone ազգային պարկը որպես Միացյալ Նահանգների առաջին ազգային պարկ՝ հանդիսանալով նաև աշխարհի առաջին ազգային պարկ: Եվրոպական և Ասիայի որոշ երկրներում, այնուամենայնիվ, գոյություն ունեին արդեն ազգային պաշտպանություն և արգելոցներ, ինչպիսիք են Ֆոնտենբալոյի անտառի մի մասը (Ֆրանսիա, 1861):
Հայաստանում կա 4 Ազգային Պարկ՝
